Xâm Nhập Mặn Là Gì? Các Biện Pháp Ứng Phó Hiệu Quả

Xâm nhập mặn ở ĐBSCL ngày càng phức tạp, nhất là vào mùa khô, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế của người dân địa phương. Để có biện pháp ứng phó tốt hơn, mời bà con nông dân cùng Phân bón Việt Nga tìm hiểu qua bài viết sau.

I. Xâm nhập mặn là gì?

Xâm nhập mặn còn gọi là đất bị nhiễm mặn chủ yếu bởi vì hàm lượng nồng độ muối vượt mức cho phép do nước biển xâm nhập trực tiếp vào đất liền.

Nước biển mang theo lượng muối hòa tan và bị kết cấu của đất giữ lại, tích tụ đồng thời gây mặn.

Dựa vào hàm lượng NaCl trong muối biến. Người ta có thể phân loại mức độ xâm nhập mặn theo các mức độ ít, trung bình và cao.

II. Nguyên nhân dẫn đến xâm nhập mặn

Khi nước biển vào đất liền, lượng nước ngọt ở những con sông sẽ từ thượng lưu chảy về hạ lưu giúp trung hòa nước mặn đồng thời đẩy ngược ra biển.

Những tháng mùa khô, không có mưa, nước sông bị bốc hơi do nắng nóng khiến lượng nước ngọt không đủ đẩy ngược ra biển, làm hiện tượng xâm nhập diễn ra.

Các hoạt động khai thác đất trồng nông nghiệp bừa bãi hay mở rộng diện tích phá rừng cũng là một nguyên nhân được kể đến.

Ngoài ra hiện tượng nóng lên toàn cầu tác động tiêu cực đến biến đổi khí hậu gây ra các thiên tai đồng thời khiến hiện tượng xâm nhập mặn diễn ra mạnh mẽ hơn.

III. Hậu quả

Hậu quả của xâm nhập mặn là vô cùng to lớn. Cụ thể:

– Thiếu nước ngọt: Người dân không có nước sử dụng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hệ thống dẫn nước, vật dụng chứa nước cũng bị ăn mòn, hư hại.

– Ảnh hưởng sản xuất nông nghiệp: Nước mặn khiến cho việc tưới tiêu cho cây trồng trở nên khó khăn, dẫn đến tình trạng cây chết hàng loạt, sản xuất đình trệ.

Đất nhiễm mặn cũng làm giảm năng suất cây trồng, ảnh hưởng đến an ninh lương thực.

– Ảnh hưởng nuôi trồng thủy sản: Nhiều loài thủy sản không thích nghi được với môi trường nước mặn dẫn đến chết, gây thiệt hại lớn cho người dân.

Xâm nhập mặn tác động tiêu cực đến đời sống và kinh tế của người dân ĐBSCL. Đây là vấn đề cấp bách, cần sự chung tay góp sức của chính quyền địa phương, người dân và các nhà khoa học.

IV. Nên làm gì để chủ động ứng phó với xâm nhập mặn?

Để ứng phó với tình trạng này, cần triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống hiệu quả, bao gồm:

Xây dựng và củng cố hệ thống công trình thủy lợi:

• Xây dựng đập, cống ngăn mặn, trữ ngọt: Giúp ngăn chặn nước mặn xâm nhập vào nội đồng, đồng thời trữ nước ngọt phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất trong mùa khô.
• Nạo vét kênh rạch, sông ngòi: Tăng cường khả năng thoát nước, lưu thông nước ngọt, giảm thiểu ảnh hưởng của xâm nhập mặn.
• Xây dựng hệ thống tưới tiết kiệm nước: Giúp sử dụng nước hiệu quả, hạn chế thất thoát nước ngọt.

Sử dụng các giống cây trồng chịu mặn:

• Chọn các giống lúa, hoa màu, cây ăn quả có khả năng chịu mặn tốt để canh tác trong điều kiện xâm nhập mặn.
• Áp dụng các kỹ thuật canh tác phù hợp với điều kiện đất nhiễm mặn, như luân canh cây trồng, rửa mặn cho đất,…

Tăng cường công tác dự báo, cảnh báo xâm nhập mặn:

• Theo dõi chặt chẽ diễn biến của xâm nhập mặn, thường xuyên cập nhật thông tin cho người dân.
• Cảnh báo sớm cho người dân để có biện pháp phòng chống kịp thời.

Nâng cao nhận thức của người dân:

• Tuyên truyền, giáo dục người dân về tác hại của xâm nhập mặn và các biện pháp phòng chống.
• Khuyến khích người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ:

• Nghiên cứu, phát triển các giống cây trồng chịu mặn tốt hơn.
• Ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong phòng chống xâm nhập mặn, như sử dụng năng lượng tái tạo để tưới tiêu,…

Bà con nông dân nên làm gì để ứng phó xâm nhập mặn?

1. Nâng cao nhận thức và cập nhật thông tin

Bà con nông dân nên tham gia các lớp tập huấn, hội thảo về kỹ thuật canh tác trong điều kiện xâm nhập mặn.

Cập nhật thường xuyên thông tin về diễn biến xâm nhập mặn để có biện pháp ứng phó kịp thời.

2. Lắng nghe những khuyến cáo từ chuyên gia và áp dụng thực tiễn

Thay đổi khí hậu luôn diễn biến khôn lường, việc tuân thủ những khuyến cáo từ chuyên gia sẽ góp phần không nhỏ giúp bà con nông dân kịp thời giảm thiểu thiệt hại.

3. Sử dụng phân bón chuyên dùng chống xâm nhập mặn

Phân bón chuyên dùng nghiên cứu tối ưu dựa trên đặc tính từng loại cây trồng, từng loại thổ nhưỡng và điều kiện khí hậu của địa phương.

Việc sử dụng phân bón chuyên dùng chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu giúp cải thiện năng suất và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, dịch hại, thiên tai.

Mời bà con tham khảo bộ phân bón chuyên dùng của Phân bón Việt Nga thích hợp với các loại cây trồng ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Lưu ý: Các biện pháp ứng phó xâm nhập mặn cần được áp dụng phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương và từng loại cây trồng.